بوی فاضلاب ،شامه نواز همیشگی مسجدسلیمانی ها / لزوم رویکرد جدید به معضل فاضلاب شهرستان مسجدسلیمان
بوی فاضلاب ،شامه نواز همیشگی مسجدسلیمانی ها / لزوم رویکرد جدید به معضل فاضلاب شهرستان مسجدسلیمان

سایت خبری شهر اولین ها//سیستم جمع آوری و انتقال فاضلاب از مهمترین موارد زیرساخت شهری می باشد که رابطه مستقیمی با آسایش،رفاه و سلامتی شهروندان دارد و این موضوع همواره به یکی از دغدغه های اصلی مدیران و شهروندان تبدیل شده است.گسترش فن آوری ها و رویکرد جدید به بخش فاضلاب موجب گردیده تا این […]

سایت خبری شهر اولین ها//سیستم جمع آوری و انتقال فاضلاب از مهمترین موارد زیرساخت شهری می باشد که رابطه مستقیمی با آسایش،رفاه و سلامتی شهروندان دارد و این موضوع همواره به یکی از دغدغه های اصلی مدیران و شهروندان تبدیل شده است.گسترش فن آوری ها و رویکرد جدید به بخش فاضلاب موجب گردیده تا این موضوع حیاتی در جوامع بشری به ایجاد فرصت در راستای کنترل منابع آبی و صرفه جویی منجر شود.

اینکه آب حاصل از تصفیه فاضلاب شهری در آبیاری فضای سبز استفاده شود و از هدر رفت آب شرب در این زمینه جلوگیری شود ، در بسیاری از مناطق کشور اجرا شده و کمک شایانی به صرفه جویی و تأمین آب شرب مناطق مختلف با توجه به بحران کم آبی سالیان اخیر داشته است.از طرفی دیگر کاربرد کود حاصل از جمع آوری و انتقال فاضلاب شهری در زمینه باغداری و کاشت گل و گیاه بر لزوم اهمیت بحث انتقال و تصفیه فاضلاب افزوده است.

پیشینه فاضلاب در مسجدسلیمان و چندگانگی متولیان

در مسجدسلیمان که به واسطه اکتشاف اولین چاه نفت خاورمیانه و ایجاد امکانات اولیه و مدرن در بدو پیدا شهر به نام شهر اولین ها لقب گرفته اما سیستم جمع آوری،انتقال و تصفیه فاضلاب تا حدودی مغفول مانده است. این واقعیت غیرقابل انکاری ست که بزرگترین معضل زیرساخت شهری مسجدسلیمان پیش از آبرسانی و نه بعد از آن، معضل بزرگ فاضلاب می باشد.

چندگانگی متولیان امر فاضلاب و چندشاخه ای بودن مسیر جاری آن در مسجدسلیمان موجب گردیده تا با وجود تأسیس شرکتهای تابعه آبفا در سال 73 و واگذاری فعالیتها در زمینه فاضلاب به این نهاد ، باز هم در مسجدسلیمان با مشکل عدیده فاضلاب مواجه باشیم. سیستم جمع آوری و انتقال فاضلاب منازل ارتش و هوانیروز از یکسو، شبکه های منظم مهندسی شده فاضلاب مناطق شرکتی (شرکت نفت) از سوی دیگر و کانال ها و لوله های اجرا شده توسط شهرداری در مناطق متعدد شهری ، در نهایت به تولید انبوهی از فاضلاب مبدل شده که از منطقه ریل وی تا نمره یک و در ادامه تا منطقه تمبی یکی از جلوه های نازیبا و مخاطره آمیز از حیث سلامت شهروندان را در مسجدسلیمان بوجود آورده است.

فاضلاب مسجدسلیمان1

سیستم منظم جمع آوری فاضلاب مناطق کمپ کرسنت و باغ ملی (بخش منازل شرکتی) که بعلت اجرای کانال های عریض و طویل توسط مدیران وقت شرکت نفت مسجدسلیمان بندرت با انسداد و گرفتگی روبرو می شود ، از معدود موارد فنی در زمینه جمع آوری و انتقال فاضلاب می باشد. همچنین در اکثر مناطق شهری وجود کانال های سرپوشیده و روباز بهمراه لوله های عمدتاً از جنس آزبست ،چدنی و پولیکا سیستم دفع فاضلاب خانوارها را تشکیل می دهند اما ادامه این پروسه سالهاست که یکی از معضلات اصلی شهرستان بشمار می رود . شاید با کلید خوردن اجرای پروژه مسیل آبهای سطحی و فاضلاب (موسوم به دره سبز) امیدواری رفع مشکل انتقال فاضلاب را بوجود آورد که به پیشرفت خوبی نیز رسیده بود اما در مجموع این پروژه نیز بعلت حجم بالای فاضلاب تولید شده توسط خانوارها ، بارش های فصلی و ایجاد سیلاب ها و عدم برنامه مدون و مشخص در این زمینه که منجر به تخریب مقطعی بخشی از سازه موجود گشته بود ، عملاً این ایده را نیز با شکست مواجه ساخت.

پروژه اجرای سیستم مدرن انتقال فاضلاب شهرستان که بوسیله لوله های پلی اتیلن در سال 92 آغاز شده بود نیز بعلل مختلف از جمله شرایط توپوگرافی منطقه، بافتهای متعدد زمین شناسی محلات و در دسترس نبودن اطلاعات کافی و مستند در این زمینه ، مشکلات فرهنگی و ایجاد مصائب شهری برای شهروندان و بسیاری از موارد دیگر با بن بست مواجه شد تا همچنان گره کور فاضلاب مسجدسلیمان را باز نشدنی جلوه دهد.

 

فاضلاب مسجدسلیمان

اداره آبفا، مستعصل در ارائه خدمات فاضلاب به شهروندان

همانگونه که پیشتر گفته شد با توجه به چندگانگی متولیان فاضلاب مسجدسلیمان ،آخرین متولی قانونی این بخش که به گروه پیشین پیوست شرکت آبفا بوده که علاوه بر ارائه خدمات در بخش آبرسانی، به لحاظ قانونی بایستی پاسخگوی مشکلات و مسائل مربوط به فاضلاب هم باشد. مطابق قانون مشترکین آب همزمان در بخش فاضلاب نیز از اشتراک های خانگی برخوردار خواهند بود اما در مسجدسلیمان به دلایل متعدد از جمله محدودیت منابع مالی اداره آبفا قادر به ارائه خدمات در زمینه امور فاضلاب نمی باشد و عملاً مشترکین فاضلاب وجاهت قانونی نخواهند داشت. اگر چه اداره آب و فاضلاب مسجدسلیمان به لحاظ تمکن مالی محدود فعالیتهای مقطعی و درخوری را انجام داده که از آنجمله می توان به اجرای سیستم جمع آوری و انتقال فاضلاب خیابان ساسان منطقه نمره چهل اشاره کرد ، اما نیاز به تدوین یک برنامه مدون و جامع کارشناسی با توجه به وضعیت موجود و شرایط جغرافیایی مناطق مختلف شهرستان درشرایط فعلی امر ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. ضمن اینکه باید در نظر داشت که فعالیت کنونی اداره اّبفا در بخش فاضلاب بیشتر به رفع انسداد و کارهای جزیی و مقطعی محدود شده است.

راهکارها و پیشنهادات مقطعی و بلند مدت در راستای توسعه پایدار شهری

با تمام این تفاسیر آنچه بیش ار همه قابل اشاره و کاربردی است ارائه راهکارهایی برای برون رفت مسجدسلیمان از شرایط بحرانی فعلی از حیث فاضلاب می باشد. چرا که بوی تعفن و آلایندگی هایی که بواسطه آن در جای جای مناطق مختلف به مشام می رسد ، لزوم رویکرد جدید و همت جدی مدیران و مسئولین دست اندرکار را در راستای حل معضل بزرگ فاضلاب مسجدسلیمان ضروری می نماید.از اینرو نگارنده دو پیشنهاد از جنبه مدت زمان اجرا در دو مقطع کوتاه مدت و بصورت اضطراری و نیز در بلند مدت بعنوان یکی از موارد توسعه پایدار زیرساخت های شهری را قابل ذکر می داند:

1-با تشکیل کارگروه فنی و کارشناسی فاضلاب در محل اداره آبفای شهرستان به شناسایی و بررسی موردی مشکلات فاضلاب محلات و نقاط مختلف شهری پرداخته شود تا پس از اولویت بندی اجرا ، بهسازی و ترمیم سیستم انتقال فاضلاب مناطق نسبت به برآورد دقیق و تأمین اعتبارات مربوطه اقدام شود و ساماندهی فاضلاب محلات و معابر بصورت موردی انجام پذیرد.

2-اجرای سیستم مدرن مدرن جمع آوری و انتقال فاضلاب مسجدسلیمان به لحاظ شرایط جغرافیایی و توپوگرافی منطقه و نیز طولی بودن بافت شهری پروسه ای زمان بر و پرهزینه خواهد بود که علاوه بر تخصیص و جذب اعتبارات میلیاردی و واگذاری اجرای پروژه به مجریان و شرکت هایی با پیشینه و عملکردی مثبت و با تجربه بالا ،بردباری، شکیبایی و همکاری شهروندان را می طلبد. چنان که لازمه ایجاد سیستم مدرن فاضلاب حفاری و ایجاد ترانشه هایی در سطح شهر و محلات بوده که این موضوع مستلزم زمان و هزینه زیادی خواهد بود. از اینرو مسئولین متعهد و دلسوز شرکت آب و فاضلاب استان خوزستان را به بازدید میدانی از وضعیت موجود و معضل بحرانی فاضلاب مسجدسلیمان دعوت می نماییم تا با مشاهده مشکلات جاری به پشتیبانی و حمایت اداره آبفا در شهرستان اهتمام ورزند تا با تخصیص بودجه و تعریف طرح و برنامه ای کارشناسی به رفع معضل فاضلاب مسجدسلیمان منجر شود.

ایمان کاهکش کارشناس ارشد عمران