عصر اولین ها// بررسی آماری میزان مشارکت مردم خوزستان در انتخابات ریاست جمهوری طی چهار دوره اخیر نشان می دهد که میزان مشارکت با کاهش ۵۰ درصدی همراه بوده است. بر اساس آمار اعلامی از سوی مسئولین وقت میزان مشارکت مردم خوزستان در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲ حدود ۸۰ درصد بوده است. این آمار در انتخابات اخیر به ۲۹.۶ درصد رسیده که کاهش مشارکت بیش از ۵۰ را نشان می دهد. نکته قابل تأمل این که در انتخابات ریاست جمهوری سال های ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ بترتیب مشارکت ۶۵ و ۴۹.۹۸ درصدی را شاهد بوده ایم.
اگر چه سیر نزولی میزان مشارکت در چهار دوره اخیر محسوس بوده اما این موضوع نیازمند آسیب شناسی و نگاه ویژه جهت رفع موانع عدم مشارکت است. هر چند می توان عدم همزمانی انتخابات شورای شهر با ریاست جمهوری در این دوره از انتخابات را در میزان مشارکت موثر دانست. این موضوع از جهاتی به لحاظ بافت قومی و قبیله ای استان و نقش آن در میزان مشارکت قابل بررسی است. از سوی دیگر باید گفت ایجاد فضای تبلیغاتی گسترده در نقاط مختلف استان و دعوت حداکثری از مردم برای حضور در انتخابات صورت گرفته و نمی توان انتقاد زیادی را در این خصوص وارد دانست. اما بخشی از این میزان مشارکت را می توان در عملکرد مسئولین و میزان کارآمدی آنان در اقدام و عمل به مطالبات مردمی جستجو نمود.
طبق برخی پژوهش های انجام شده میزان مشارکت رأی دهندگان در انتخابات و نتایج آن، معمولاً شاخصی برای پی بردن به میزان خشنودی و نارضایتی مردم از شرایط حاکم بر جامعه در حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به شمار می آید؛ درک اینکه چرا افراد در فرآیندهای سیاسی مشارکت می کنند و بررسی عوامل مختلف مؤثر بر این پدیده می تواند به برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان در حوزه های گوناگون کمک کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از میان عوامل مختلف که به طور بالقوه می توانند بر میزان مشارکت مؤثر باشند، در این انتخابات، صرفاً نرخ بیکاری، عامل سیاسی امنیتی و همچنین درصد آرای کاندیدای تحول خواه از نظر آماری معنادار هستند. نرخ بیکاری و عامل سیاسی امنیتی بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری تأثیر منفی و درصد آرای کاندیدای تحول خواه تأثیر مثبت داشته اند.
با این حال هر چند اکنون که در آستانه برگزاری دوره دوم انتخابات هستیم تأکید بر مشارکت حداکثری و نقش آفرینی جامعه در تعیین سرنوشت خود از اهمیت بسزایی برخوردار است اما تغییر رویکرد دولتمردان نسبت به مطالبات مردم استان و تحقق حداقلی خواسته های آنان از جمله مواردی است که می بایست با نگاه جدی تر و کنکاشی دقیق بر “چرایی” مشارکت پایین مبتنی بر دلایل میدانی و واقعی صورت پذیرد.
