عصر اولین ها// بیش از ده ماه از آغاز اجرای طرح خوزستان پاکیزه می گذرد و طی این مدت آن گونه که مشخص است این طرح بر مشارکت جوامع محلی و شهروندان در پاکیزه نگه داشتن مناطق مختلف متمرکز شده است. به گزارش ندای خوزستان، اواخر شهریورماه سال گذشته بود که طرح “خوزستان پاکیزه” بصورت […]
عصر اولین ها// بیش از ده ماه از آغاز اجرای طرح خوزستان پاکیزه می گذرد و طی این مدت آن گونه که مشخص است این طرح بر مشارکت جوامع محلی و شهروندان در پاکیزه نگه داشتن مناطق مختلف متمرکز شده است.
به گزارش ندای خوزستان، اواخر شهریورماه سال گذشته بود که طرح “خوزستان پاکیزه” بصورت رسمی با هدف پاکیزه نگه داشتن محیط شهری و جلب مشارکت شهروندان و جوامع محلی در این زمینه با همکاری سازمان های مردم نهاد آغاز شد. میرشکار مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به برنامه‌ریزی برای اجرای طرح “خوزستان پاکیزه” در آستانه بازگشایی مدارس، گفته بود: این طرح به صورت همزمان در سراسر استان خوزستان با شعار “همه با هم در سرزمین همدلی‌ها برای خوزستان پاکیزه” اجرا شده و در قالب این طرح، جمع‌آوری پسماندها و زباله‌ها به ویژه زباله‌های پلاستیکی در اطراف محل‌های زندگی مردم انجام می‌شود. وی با بیان این که این طرح با مشارکت جوامع محلی، همشهریان، سازمانهای مرم نهاد، شوراهای شهرها و شهرداری‌ها و دیگر دست‌اندرکاران اجرا می‌شود افزود: هدف از اجرای این طرح حساس کردن جامعه در خصوص پاکیزگی خوزستان و کمک آحاد مردم در حفظ محیط زیست است.
با این حال اگر چه حساس نمودن جامعه نسبت به پاکیزگی محیط اطراف خودیکی از جنبه های مهم طرح خوزستان پاکیزه به شمار می رود اما عدم نگاه جدی به وظایف نظارتی محیط زیست در حوزه پسماند و ساماندهی مدیریت پسماند شهری موجب شده تا شهرداری بعنوان مهم ترین نهاد مسئول در این خصوص تا حدود زیادی از انجام وظایف ذاتی خود فرسنگ ها فاصله داشته باشد. علاوه بر این متزلزل بودن برنامه های فرهنگی و زیرساختی در حوزه تفکیک از مبداء و آگاهی بخشی به جامعه هدف، نتیجه بخشی و هدفمندی طرح های اجتماعی همچون طرح خوزستان پاکیزه را نیز به حاشیه خواهد برد. علاوه بر این عدم یادآوری و تأکید بر شرح وظایف شاخص شهرداری در حوزه مدیریت پسماند موجب شده تا توسعه بازیافت و بهره وری سبز در شهرهای مختلف استان بویژه کلانشهر اهواز به فراموشی سپرده شود.
باید یادآور شد شهرداری‌ها به استناد قانون مکلف به مدیریت اصولی پسماند بوده و مسئولیت پراکنش و سوزانده شدن پسماند در محل سایت دفن زباله با شهرداری‌هاست. موضوعی که طی ماههای اخیر بارها در نقاط مختلف استان مشاهده گردیده و با شدت یافتن گرمای هوا، آتش سوزی زباله ها به شکل بیشتری سلامت و بهداشت شهروندان را مورد تهدید قرار داده است. هر چند رها نمودن زباله ها در هر نقطه از شهر نیز به یک عادت تبدیل شده و انتشار گسترده تصاویر با این موضوع عبور برخی شهروندان و شهرداری از قانون مدیریت پسماند را یادآور می سازد.
در سال های گذشته عدم توجه برخی شهرداران به موضوع مدیریت پسماند مورد پیگیری و صدور احکام قضایی قرار گرفت و مشکلات دفع پسماند در شهرهای استان باعث شد تا حکم حبس تعزیری برای سه نفر از شهرداران خوزستان به دلیل مشکلات حوزه پسماند صادر شود. موضوعی که نظارت صحیح نهادهای ناظر بویژه محیط زیست بر موضوع مدیریت پسماند را نشان می دهد. هر چند میرشکار مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان نیز چندی قبل اظهار داشت: باتوجه به اهمیت بررسی و نظارت بر شیوه مدیریت پسماندها در شهرهای استان خوزستان، اقدامات شهرداری های استان وفق قانون مدیریت پسماند در سال ۱۴۰۲ بررسی و پس از اعمال مهلت های قانونی بدلیل عدم اجرای اقدامات مؤثر ۱۵ مورد شکایت قضایی علیه شهرداری های در مراجع قضایی استان به ثبت رسیده است.
با تمام این تفاسیر باید یادآور شد که سه اصل مهم در مدیریت سماند «کاهش، استفاده مجدد و بازیافت» است و اکنون که جامعه با اجرای طرح خوزستان پاکیزه تا حدودی به حساسیت موضوع آگاه شده نیازمند انجام برنامه های گسترده و مداوم در راستای بازیافت و تفکیک از مبداء است. بویژه این که سازمان های مردم نهاد نیز در زمینه همراه میشگی برنامه ها بودهمی توانند نقش موثری در این زمینه ایفا کنند. علاوه بر این از میان هفت روش مدیریت پسماند، دو روش دفن و سوزاندن بعنوان متداول ترین روش های مدیریت پسماند استفاده شده و به روش های کارامدی همچون بازیافت، کاهش پسماند تولیدی، کمپوست سازی، بازیابی انرژی و گازرسانی پلاسما توجه کمتری شده است. از این رو در شرایط کنونی که رهاسازی زباله و مدیریت پسماند در برخی نقاط شکل بحرانی به خود گرفته است می طلبد تا در کنار اجرای طرح های مقطعی همچون طرح خوزستان پاکیزه، فعالیت ها و اقدامات زیرساختی در حوزه پسماند به شکل مطلوبی برنامه ریزی و انجام شود تا مدیریت پسماند مطابق آن چه در قانون ذکر شده در عمل نیز به شکل کاملی اجرایی شود.
